Aksaray’da Ne Yenir?

Aksaray’da bulunanlar ve Aksaray’ı gezmek için gelenler için hazırladığımız Aksaray’da ne yenir yazımız ile merak ettiklerinize net cevaplar veriyoruz.

Aksaray, tarih boyunca pek çok medeniyet, kültür, dinlerin kesişim noktası olmuştur. Türkiye’nin doğusunu batısına, kuzeyini güneyine bağlayan bir kültür sentezi ve İç Anadolu’nun parlayan yıldızı olarak gastronomi ve mutfak kültürü oldukça zengindir. Doğum, sünnet, ölüm, mevlüt okutma, bayram, iftar sofrası, komşu kaldırma, hıdrellez gibi günlük, sosyal adetlerde ve dini bayramlarda yemek hazırlanır, ikram edilir, paylaşılır.

Kültürün vazgeçilmez bir parçası olan tüm gelenek ve göreneklerde yemek kültürü mutlaka kendine yer bulur. Örneğin mevlüt okutma adetlerinde ev sahibi misafirlere etli ekmek ayran veya tavuklu pilav ayran ikram etmesi sıkça rastlanan bir gelenektir. Sadece mevlütler de değil, doğum tebriklerinde, sünnetlerde ve benzeri davetlerde de etli ekmek ikram edilir. Aksaray’da bu tip davet veya taziyelerde misafirlere ikram için yiyecekler ya ev sahibi tarafından hazırlanır veya Kardeşler Mehmet Usta gibi tercih edilen bir lokantadan sipariş edilir.

Aksaray’ın en meşhur yemekleri; Aksaray tava, papara, etli ekmek, soğan dolması, soğanlama, mantarlı bulgur pilavı, ayva dolması, dolma mantı, sıkma, karıştırma, kapak böreği, şeker pancarı yahnisi, erişte ve kuskus pilavıdır. En meşhur çorbalar ise; Arabaşı çorbası, bamya çorbası, kokina çorbasıdır, beyran çorbasıdır. En meşhur tatlılar, sarığı burma, fıstıklı saç arası, dolaz, höşmerim, asker kurabiyesi, çiğleme, buğulama helvası, şeker pancarı tatlısı, incelek tatlısı ve gül tatlısıdır.

Aksaray’ın En Meşhur Yemekleri – Aksaray’da Ne Yenir?

• Aksaray Tava

Kuzu eti kuşbaşı olarak kesilir ve kuyruk yağı kullanılarak meşhur Aksaray tava yemeği yapılır. Çömlek veya güveç kaplarda yapıldığında lezzeti daha özel olmaktadır. Et sevenler için içinde bolca et olan domates biber ve defne yaprağı ile lezzetlendirilen Aksaray’a özgü bir yemektir.

• Papara

Papara, soğan salçanın kavrulup içerisine çökelek ve peynir eklenmesi sonucu oluşturulan bir yemektir. İşin sırrı en sonunda üzerine dökülen lezzetli sosudur. Aksaray’a özgü bu lezzet yerli ve yabancı turistler tarafından da beğenilmektedir.

• Etli Ekmek

Etli ekmek yüzyıllardır İç Anadolu’nun bu bölgesinde yapılan özel bir yiyecektir. Türkiye’de Etli Ekmek; Konya Şehri ile meşhur olsa da Aksaray mutfağının etli ekmeği de yöresel vadi ve dağlarındaki otlarla ve mineralli gölet sularıyla beslenen hayvanların etinden yapıldığı için başka hiçbir şehirde yiyemeyeceğiniz özel bir lezzete sahiptir. Fazla baharat konmaması da etin lezzetini ön plana çıkarır. Aksaray kültüründe etli ekmek yaklaşık 180 gram hamurun 80 santim uzunluğunda ve 12 santim genişliğinde açılmasıyla oluşturularak iç malzemesi en az 100 gram veya daha fazla konulması ile özel fırınlarda pişirilmektedir.

• Dolma Mantı

Aksaray’ın meşhur mantılarından biri olan dolma mantının en önemli özelliği elle açılan yufkaların baklava diliminde kesilmesidir. Nezir etli iç harcı ile buluştuktan sonra sıcak suda pişirilerek sarımsaklı yoğurt ile servis edilir.

• Soğan Dolması

Osmanlı’dan günümüze kadar lezzet ve tarifini koruyabilmiş nadir yemeklerden biri Aksaray’ın meşhur yemeği soğan dolmasıdır. Saray Mutfağı menüsünün olmazsa olmazı içerisinde yer alan bu yemek çok padişahın ilk tercihleri arasındadır. Malzemesi basit ancak yapımı zahmetli olduğu için özel ve önemli bir yere sahiptir. Maharetli el becerisi gerektiren bu yemek soğanların doldurulması ile oluşturulur. Soğanın katmanları haşlanarak birbirinden ayrıldıktan sonra lahana gibi sarılır ve kıyma ile doldurulur.

• Mantarlı Bulgur Pilavı

Aksaray’ın kendine özgü lezzetlerinden biri de mantarlı bulgur pilavıdır. Pilavlar kültürün vazgeçilmez bir unsurudur. Mantarın bulgurla birleşmesinin eşsiz sonucu olmakta yarattığı ilk kaşıktan itibaren anlaşılmaktadır. Ana ürünlerin dışında kırmızı biber yeşil biber domates ve özel hazırlanmış et suyu ile pişirilmesi pilava ayrı bir lezzet katar.

• Ayva Dolması

16.yüzyıldan beri Osmanlı mutfağının baş taçlarından biridir. İstanbul başta olmak üzere kadim Osmanlı şehirlerinde pişer. Ancak farklı olarak Aksaray’da pekmezli ayva dolması ve kıymalı ayva dolması çeşitleri de vardır.

• Sıkma

Aksaray mutfağının yöresel lezzetlerinden Sıkma, kahvaltılarda veya çay saatlerinde tüketilen bir yemektir. Bölgedeki hayvanlardan elde edilen süt, tereyağı ve çökelekle yapılır, sacda pişer.

• Karıştırma

Aksaray’a özgü bir lezzet olan karıştırma klasik menemene benzemekte fakat farklı olarak içinde un soğan ve salça barındırmaktadır. Sonra da özel yapım ekmeklerin üzerine yayılarak bir doyum olmayan bir lezzet ortaya çıkarmaktadır.

• Kapak Böreği

Kapak Böreği, Aksaray’ın en sevilen hamur işlerinden biridir. Kadın günlerinde sofrada olmazsa olmazlar arasındadır. El açması hamur hazırlanır, dinlendirip yufka şeklinde açılır. Kıymalı iç harç veya isteğe göre patatesli harç konduktan sonra kapak biçiminde kapatılır ve fırınlanır.

• Şeker Pancarı Yahnisi

Aksaray’a özgü en meşhur yemeklerden Şeker Pancarı Yahnisi; dana eti, şeker pancarı ve nohutla yapılır. Güveç formunda yapılanları daha lezzetlidir. Ülkemizin diğer illerinde yemekte şeker pancarı kullanımına pek rastlanmaz. Oysa ki Aksaray’da hem sebzenin hem de etin başrol oynadığı başlıca yemeklerden biridir.

Aksaray’ın En Meşhur Çorbaları

• Arabaşı Çorbası

İç Anadolu Bölgesi’nde yapılan Arabaşı çorbası Aksaray’ın yöresel çorbalarından biridir. Ana malzemesi tavuk eti olan çorbanın en önemli özelliği sebze hakimiyetinin de fazlaca olması ve ayrıca yanında sunulacak ekmeğin kendine özgü bir yapısının olmasıdır.

• Bamya Çorbası

Düğün, iftar ve özel günlerde hazırlanan bamya çorbası Aksaray ve civar illerin en meşhur çorbasıdır. Eve gelen konuklara özellikle ikram edilen bir yemektir. Sadece bir çorba olarak başta ikram edilmenin dışında başlı başına bir yemek olarak da ikram edilir. Kuzu eti ve çiçek bamya ile hazırlanır.

• Kokina Çorbası

Aksaray’a özgü kokina çorbası, içindeki kuzu kuşbaşı et, pilavlık bulgurun yanı sıra çok sürprizli bir ürün olan lahana turşusundan yapılır. Tüm bu ürünlerin özel teknikle pişirilmesi sayesinde bu çorba, vitamin dolu, bağışıklık sistemini güçlendirici bir özelliğe sahip olmaktadır.

• Beyran Çorbası

Beyran çorbası, Gaziantep ile özdeşleşmiş bir çorbadır. Türkiye’de en lezzetlisi Antep’ten sonra Aksaray’da yapılmaktadır. Lezzetini veren koyun ve kuzu eti ile koyun yanağıdır. Pirinç ve sarımsakla özdeşleşmiş olan çorba, şifa deposudur.

Aksaray’ın En Meşhur Tatlıları

• Sarığıburma

Sarığıburma, Osmanlı dönemine ait bir tür baklava cinsidir. İsteğe göre ceviz tarçın fıstık veya badem ilave edilir. El açması hamurun özelliği yaklaşık 15 santim çapında olmasıdır. Sarığıburma Aksaray’ın yöresel tatlılarından biridir.

• Fıstıklı Saç Arası

Aksaray’da meşhur tatlılardan biri saç arasıdır. Osmanlı döneminde tatlı tepsilere iki sacın arasında piştiği için bu ismi almıştır. Baklavalık yufka elde açılır. Kaymak ile hazırlanır, İç Anadolu’nun bu bölgesine ait  meşhur  bir tatlıdır.

• Dolaz

Aksaray mutfağının en önemli tatlılarından biri un helvasına benzerliği ile dikkat çeken dolazdır. Ancak farkı pürüzsüz oluşu ve muhallebi kıvamında olmasıdır. Mis kokan Aksaray tereyağı ile servis edilerek damaklarda eşsiz bir tat bırakır.

• Höşmerim

Ülkemizin pek çok ilinde yer bulan tatlılardan höşmerim farklı illerde farklı tekniklerle yapılmaktadır. Aksaray’da kaymak ile veya en son zamanlarda dondurma ile servis edildiği görülür. Üzerine pudra şekeri tarçınla ya fıstık serpilir.

• Çiğleme

Bir tür kaymak çeşididir. Hem hamur hem de kaymakla yapılan Aksaray’a özgü bir tatlıdır. Lezzeti civardaki vadi ve dağlardaki taze otlarla beslenen hayvanların sütünün lezzetinden gelmektedir. Türkiye’nin başka yerlerinde tadamayacağınız özel bir lezzettir.

• Şeker Pancarı Tatlısı

Şeker pancarı, Aksaray’da çok farklı şekillerde değerlendirilir. Yemek, salata ve yahnisinin yanı sıra, şeker pancarı tatlısı da yapılmaktadır. Hafif ve sağlıklı bir tatlıdır. Şerbetin içine atılan şeker pancarlarından oluşur.

Aksaray’da Nerede Yemek Yenir?

Aksaray’da yemek kültürünü yansıtan yerli ve yabancı turistlerin en çok tercih ettiği mekanlardan biri Kardeşler Mehmet Usta lokantasıdır. Mekan en kaliteli ürünleri tazelikle sunarak müşterilerden yıllardır tam not almaktadır. Özellikle etli ekmeği ve çorbaları lezzetiyle ülke çapında meşhurdur.